- Nazar ya da kem göz, canlı veya cansız bir varlığın başına kaza veya belâ gelmesine neden olduğuna inanılan bakıştır.
- Nazardan özellikle çocukların, hamilelerin ya da hayvanların etkilendiğine inanılır.
- Farsça kökenli kem sözcüğü kötü, fena anlamlarına gelir.
- Göz sözcüğü Türkçede görme organı anlamına geldiği gibi aynı zamanda halk arasında kem göz (kötü niyetli bakış) anlamında da kullanılır.
- Arapça nazar kelimesi de göz bakış anlamlarına gelir.
- Bazı toplumlarda kem gözün nesneleri bile çatlatabildiğine inanılır.
- Mavi boncuğun bu enerjiyi kendisine çekerek yok edeceği fikri yaygındır.
- Kelimenin köz ateş parçası ile bağlantısı da dikkat çekicidir. Bakışın yakıcı gücü olduğu düşünülür. Kem göz inancının kökeni çok eskilere dayanır.
- Antik Roma ve Helen medeniyetlerinde, Müslüman, Yahudi, Budist ve Hindu toplumlarında da görülen bu inanış özellikle yerli ve köylü toplumlarında yer etmiş, günümüze kadar hayatta kalmayı başarmıştır.
- Tarih boyunca yabancıların, vücut deformasyonu olan engellilerin, çocuksuz kadınların ve yaşlı kadınların nazarının daha çok değdiğine inanılmıştır.
- Geçmişte bazı toplumlarda nazarın kasıtsız olarak değdiğine inanılırdı.
- Daha yakın zamanlarda ise nazarın kıskançlık sonucu değdiği inanışı yaygınlaşmıştır.
- Bu nedenle özellikle Orta Çağ Avrupa’sında, bir mal veya çocuk övüldüğünde “Tanrı kutsasın” sözlerini eklemek âdeti yerleşmiştir.
- Müslüman toplumlarda ise benzer anlamlara gelen maşallah sözü kullanılır.
- Kem gözlerden koruduğuna inanılan yöntemler toplumdan topluma farklılık gösterir.
- En yaygın yöntemlerden biri nazar boncuğu gibi takılar takmak ya da üzerinde, muska gibi dua yazılı kâğıtlar taşımaktır.
- Bazı Asyalı toplumlarda çocukların gözlerinin etrafına siyah boya sürülür.
- Eski çağlarda; ölülerin ruhlarıyla, periler ve cinlerin birlikte yaşadıkları bir âlemin var olduğuna inanılırdı.
- Bu âleme bağlı olan insanların, özellikle de büyücülerin gözlerinde kötü ruhların yerleştiğine inanırlardı.
- Bu yüzden de onların bakışlarının çok güçlü ve zararlı olduğu düşünülürdü.
- Anadolu’da Nazar Ocağı veya Göz Ocağı adı verilen mekanlara gidildiği de bilinmektedir.
- İslam dininde de bazı hadislerde ve İslam Peygamberinin nazardan korunmak için okuduğu dualardan bahsedilmiştir.
- Nazar (İn Yekad) ayeti, Müslüman halkların yaşamlarında en çok kullandığı Kur’an ayetlerden biridir.
Loading…